środa, 11 grudnia 2019

Mikrobiota jelitowa - co to jest ? (wpis gościnny)


CO TO JEST MIKROBIOTA? 

Mikrobiota i mikrobiom to terminy bardzo medyczne, nudne i wydaje się, że nas nie dotyczą. Jednak jeżeli wyobrazimy sobie, że te niewidoczne drobnoustroje rządzą naszą planetą, pokrywają całą Ziemię od miliardów lat, a ich ilość tylko na naszej dłoni przekracza liczbę ludzi na całym świecie, to zaczyna nas to intrygować i zdajemy sobie sprawę, że nie może to być bez znaczenia dla zdrowia naszego organizmu. 

Teraz wiedzę o mikrobiocie, jej wpływie na zdrowie i życie człowieka oraz najnowsze badania w tej dziedzinie znajdziemy w jednym miejscu – platformie internetowej: BIOCODEX MICROBIOTA INSTITUTE. 

Termin „mikrobiom” został zaproponowany w 2001 r. przez Joshua Lederberga do określenia zespołu wszystkich mikroorganizmów człowieka, zarówno komensalnych, symbiotycznych jak i patogennych, które dzielą z nami naszą przestrzeń życiową. 

Mikrobiota to wszystkie mikroorganizmy (bakterie, drożdże, grzyby, wirusy) żyjące w określonym środowisku, w organizmie gospodarza zwierzęcego lub rośliny. W piśmiennictwie naukowym pojęcia „mikrobiota” oraz „mikrobiom” zastąpiły pojęcie „mikroflora”. 


Ludzka mikrobiota to wszystkie mikroorganizmy, które zasiedliły ciało gospodarza: głównie bakterie, ale także wirusy, grzyby, drożdże i pierwotniaki. W zależności od części ciała, którą mikrobiota kolonizuje, jej skład jest inny i dlatego wyróżniamy kilka rodzajów mikrobioty: mikrobiotę skóry, mikrobiotę pochwy, mikrobiotę dróg moczowych, mikrobiotę układu oddechowego, mikrobiotę górnych dróg oddechowych i mikrobiotę jelitową. 

Mikrobiota jelitowa, zwana kiedyś florą jelitową, jest zdecydowanie najliczniejsza i składa się ze 100 bilionów mikroorganizmów i to jej poświęca się najwięcej uwagi. Mikrobiota jelitowa wpływa na wiele aspektów naszej fizjologii, a jej odpowiedni skład odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu. 

W ostatnich latach podkreślany jest związek składu mikrobioty z występowaniem konkretnych chorób. 

JAKĄ ROLĘ PEŁNI W USTROJU CZŁOWIEKA MIKROBIOTA I JAKI MA WPŁYW NA NASZE ZDROWIE? 

Takie pytanie coraz częściej jest zadawane przez naukowców i stanowi obiekt wielu badań. Mikrobiota może być uznana za narząd, pełniący szereg funkcji w ciele człowieka, kontroluje procesy zarówno w danym miejscu (lokalnie) lub w skali ogólnej, czyli w całym organizmie. 

ROLA OBRONNA 

Efekt bariery: 

Jelita człowieka stają przed poważnym wyzwaniem: z jednej strony mają tolerować korzystne bakterie wchodzące w skład mikrobioty, a z drugiej skutecznie zapobiegać kolonizacji przez niebezpieczne bakterie zwane patogenami. Mikrobiota działa jako bariera chroniąca przed patogenami. „Dobre" bakterie mikrobioty walczą bezpośrednio ze szkodliwymi mikroorganizmami, konkurując z nimi o te same składniki odżywcze. Ponadto niektóre bakterie wydzielają cząsteczki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym skierowanym przeciwko bakteriom patogennym, podczas gdy inne zwiększają wytwarzanie śluzu, aby chronić komórki jelit przed zakażeniem patogenami oraz uniknąć szkodliwego oddziaływania patogenów na organizm. 

Stymulacja układu odpornościowego: 

Bakterie mikrobioty jelitowej biorą udział w dojrzewaniu i aktywacji komórek w jelitowym układzie odpornościowym. Chroni to człowieka przed atakami mikroorganizmów chorobotwórczych, takich jak bakterie i wirusy. Jelito jest głównym rezerwuarem komórek odpornościowych w ludzkim ciele. Układ odpornościowy wpływa na skład i różnorodność mikrobioty. 

BŁONA ŚLUZOWA JELIT 

Mikrobiota jelitowa odgrywa ważną rolę w dojrzewaniu komórek przewodu pokarmowego, a w szczególności w odniesieniu do osiągania przez błonę śluzową jelit odpowiedniego rozmiaru i grubości, utrzymywania zarówno odpowiedniego nawodnienia komórek jelit jak i aktywności enzymatycznej błony śluzowej. 

PRAWDOPODOBNE FUNKCJE MIKROBIOTY W FAZIE BADAŃ 

W najnowszych badaniach scharakteryzowano inne funkcje mikrobioty. Niektóre bakterie mikrobioty jelitowej mogą chronić przed chorobami zapalnymi i metabolicznymi, podczas gdy inne mogą wywoływać nie tylko te choroby, ale także przyczyniać się do wystąpienia zaburzeń zachowań (behawioralnych) i chorób neurologicznych. 

Należy przeprowadzić dalsze badania w celu zidentyfikowania mechanizmów tych zależności. 

CO TO JEST DYSBIOZA? 

Wiele badań wykazało iż z naszego jelita – pośrednio bądź bezpośrednio – wywodzi się odporność, dobry nastrój i większe bądź mniejsze predyspozycje do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. 

Badania wykazały także związek pomiędzy zaburzonym układem mikrobioty jelitowej, a zwiększonym ryzykiem rozwoju problemów gastrycznych, alergii, chorób autoimmunologicznych, nawracających infekcji, otyłości, zaburzeń neurorozwojowych, a nawet depresji czy chorób nowotworowych. 

W Polsce jednym z najczęściej występujących zagrożeń związanych z dysbiozą jest IBS (czyli zespół jelita nadwrażliwego) – Gastroenterolodzy szacują, że może on występować u 10-20% ludzi. Zespół jelita drażliwego (IBS) jest częstym zaburzeniem żołądkowo-jelitowym, które znacząco wpływa na jakość życia pacjentów. 

Chociaż przyczyny pozostają niejasne, naukowcy zgadzają się, że mikrobiota jelitowa jest zaangażowana w jej początek. Badania wykazały, że jej skład różni się od składu zdrowych ludzi, i że dodanie probiotyków może okazać się skuteczne. 

W rezultacie stało się kluczowe, aby określić dokładny charakter tych różnic, aby opracować strategię terapeutyczną mającą na celu przywrócenie równowagi ekosystemu mikrobiologicznego i leczenie tych pacjentów. 

Naukowcy dokonali przeglądu 170 badań dotyczących IBS. Ich praca pokazała, że chociaż nie ma zgody co do tego, w jaki sposób wpływa na skład mikrobioty jelitowej, istnieje wiele dowodów wskazujących, że dysbioza występuje w kilku podgrupach pacjentów, a podejście terapeutyczne oparte na przywróceniu równowagi mikrobiologicznej mikrobioty jelitowej przy użyciu probiotyków i prebiotyków wydaje się łagodzić objawy IBS. 

Naukowcy popierają dalsze badania nad tą wieloczynnikową chorobą – dla której istnieją interakcje między mikrobiomem, a żywicielem - w celu lepszego zrozumienia jej patofizjologii i opracowania skutecznych, spersonalizowanych strategii. 

Niestety mikrobiom jelitowy jest wrażliwym układem, podatnym na uszkodzenia. Pod wpływem szeregu czynników dojść może do zmniejszenia liczebności korzystnych bakterii jelitowych i namnożenia bakterii chorobotwórczych czy grzybów w przewodzie pokarmowym - stan ten nosi nazwę dysbiozy jelitowej. 

U zdrowej osoby (gospodarza) mikrobiota to zespół drobnoustrojów, bakterii, grzybów i wirusów żyjących razem w doskonale zorganizowanym, harmonijnym układzie. 

Różne sytuacje mogą zakłócać tę równowagę: 

• zabiegi medyczne (szczególnie stosowanie antybiotyków), 

• zakażenia wirusowe, bakteryjne lub pasożytnicze, 

• niedobory odporności, 

• przebyte choroby, 

• radykalne zmiany w środowisku lub diecie, 

• stres. 

Wszystkie te czynniki powodują mniej lub bardziej trwałe zmiany, w tym: dominację szkodliwych drobnoustrojów (patobiontów), zmniejszenie liczby drobnoustrojów o działaniu ochronnym i zubożenie różnorodności mikrobioty. 

Dysbiozę mikrobioty jelitowej opisano w różnych chorobach przewodu pokarmowego i w chorobach metabolicznych. Może ona stanowić podłoże, niektórych zaburzeń neuropsychiatrycznych i neurodegeneracyjnych. Jednak wciąż nie jest jasne czy dysbioza jest przyczyną czy skutkiem tych schorzeń. Główną hipotezą jest to, że na dysbiozę wpływają czynniki środowiskowe i genetyczne, ale ona także odgrywa rolę w pojawieniu się i nasileniu objawów choroby. 

Aby przywrócić prawidłowy skład mikrobioty, promuje się wzrost korzystnych mikroorganizmów poprzez spożywanie probiotyków, prebiotyków i synbiotyków. W tym samym czasie warto wprowadzać zmiany w diecie, wzbogacając ją w żywność bogatą w błonnik (karczochy, czosnek, cebulę itp.) i żywność sfermentowaną (kiszoną kapustę), która jest źródłem prebiotyków. Wreszcie, w najcięższych przypadkach, zaleca się rozważenie wykonania przeszczepu mikrobioty kałowej w celu leczenia dysbiozy. *


Co sądzicie o mikrobiocie jelitowej? Ten temat jest dla Was ważny? Lubicie poznawać ciekawostki o funkcjonowaniu ludzkiego organizmu? A może uważacie, że taka wiedza jest zbędna i do niczego Wam się nie przyda? Zapraszam do dyskusji. 


*Materiały zawarte w artykule maja charakter wpisu gościnnego. Głównym źródłem informacji zawartych we wpisie jest platforma internetowa: https://www.biocodexmicrobiotainstitute.com/pl


10 komentarzy:

  1. Ostatnio na kursie miałam tak dużo medycyny, że gdy tylko zobaczyłam ten post od razu dostałam awersji :D poruszasz jednak ważny temat. Warto się zapoznać.

    OdpowiedzUsuń
  2. Uwielbiam ciekawostki na temat ludzkiego organizmu, bardzo przydatny wpis, warto się z nim zapoznać. :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Nigdy nie byłam dobra w tych tematach, jednak artykuł ciekawy

    OdpowiedzUsuń
  4. sporo cennych wiaodmości, nie które przerażają

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo ciekawy tekst, można z niego się wiele dowiedzieć ;)

    OdpowiedzUsuń
  6. Nie miałam pojęcia co to takiego. Dużo ciekawej wiedzy tu znalazłam. Wielkie dzięki.

    OdpowiedzUsuń
  7. Dużo rzeczy człowiek nie wie i całe życie się uczy.

    OdpowiedzUsuń
  8. Bardzo ciekawy wpis. Nie miałam pojęcia o istnieniu takiej strony i takiej nazwy. Warto słuchać organizmu i zwracać uwagę na wszystkie sygnały.

    OdpowiedzUsuń
  9. Pierwszy raz o tym słyszę, nie miałam o tym pojęcia. Jest to wiedza która nie zginie, cenna.

    OdpowiedzUsuń
  10. Ludzki organizm kryje wiele ciekawostek

    OdpowiedzUsuń

Bardzo dziękuję Ci za odwiedzenie mojego bloga i każdy pozostawiony przez Ciebie komentarz. Motywuje mnie to działania.

Komentując post wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych, które odbywa się na podstawie zgody użytkownika na przetwarzanie danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit a RODO z dn. 25.05.2018)